Verantwoording
Gelders Archief
Dit huis 'De Tol' op de oude grens tussen Doorwerth en Oosterbeek laat zien hoe belangrijk vroeger de grenzen tussen gemeentes waren. Tot 1926 moest hier voor paard en wagen 20 cent tol worden betaald aan de baron van de Heerlijkheid Doorwerth.
Fonteinallee 3, 6869 VT Heveadorp, Netherlands
Gelders Archief
LET OP: het pand is zichtbaar, maar niet geopend voor publiek!
Het huis wat u hier ziet wordt aangeduid als het huis De Tol. In de gemeentelijke administratie wordt als bouwjaar 1901 vermeld. Vermoedelijk heeft op deze plek voorheen een ander (tol)huis gestaan.
In 1847 gaf Baron van Brakell opdracht tot bouw van twee tolhuizen. De huizen werden gebouwd aan de Fonteinallee. Westelijk nabij de Boersberg en oostelijk waar de Fonteinallee uitkomt op de Dunolaan en Veerweg.
In de krant van vrijdag 14 november 1980 lezen we: “het huis de Tol, Fonteinallee 1, dat ook nog even op de nominatie heeft gestaan om als gemeentelijk monument te worden aangemerkt, krijgt die bescherming niet. Burgermeester en Wethouders van Renkum hebben besloten het van de ontwerplijst af te voeren. Het is volgens wethouder Jhr. O. Van Nispen tot Pannerden zo slecht dat het niet eens voor bewoning in aanmerking komt. Bovendien is het niet het oorspronkelijke oude tolhuis.”
De huidige bewoners kwamen hier in 1981 wonen. Zij hebben van deze, in 1980 bijna onbewoonbaar verklaarde woning, een pracht van een huis gemaakt. De eigenaar herinnerde zich nog dat in de oude voordeur (helaas verwijderd) een luik zat. Als er bezoekers werden gesignaleerd ging het luik open en kreeg het een loket functie waar het tolgeld betaald kon worden.
Het tolhuis aan de westzijde van de Fonteinallee is in de laatste oorlogsjaren kapot geschoten evenals vele andere gebouwen die daar stonden. Prachtige gebouwen als de uitspanning "de Zalmen", het Jagershuis en meerdere huizen en boerderijen. Na de oorlog nooit meer opgebouwd en het vrijkomend terrein is teruggegeven aan de natuur.