Deze route Onderlangs loopt langs de Rijn vanaf het infopunt ‘Papiergeschiedenis’ , waar kinderen kunnen papier scheppen, filmkijken en kleuren, langs de Jufferswaard waar je de Pilo Podwalk kan lopen. Ben je op zaterdag, dan moet je beslist even een uitstapje maken naar de Renkums molen, waar Voddemoêr volksliedjes zingt. Vervolgens ga je richting Kerkje op de Heuvel waarbij je de gedenkzuil en het voormalige Gemeentehuis van Doorwerth passeert. Het kerkje is beide dagen van 10-17 uur open. Behalve folders kan je een kleurplaat/quiz krijgen, waarmee leuke prijzen te verdienen zijn. Bovendien is er een expositie over 100 jaar gemeente Renkum. Dan langs de Fonteinallee naar kasteel Doorwerth, waarbij we dit jaar vooral aandacht geven aan de Acacia op de binnenplaats en de moestuin: het levende erfgoed. We vervolgen de Fonteinallee langs het stuw- en sluiscomplex Driel en komen langs het voormalige tolhuis. Je kunt vanaf hier nog een klein uitstapje naar de Filterkelder van de Modelboerderij maken. Verder onderlangs komen we de oude kerk van Oosterbeek tegen. Vervolgen we de Benedendorpsweg, dan vinden we na het spoor het voormalige station Oosterbeek Laag. Andersom kan de route natuurlijk ook gereden worden. Of stap op elk gewenst punt in en neem een van de andere twee routes mee: Utrechtseweg of langs de spoorlijn Utrecht-Arnhem.
Geschiedenis
De route langs de voet van de stuwwal(len) is ongetwijfeld de oudste. De latere beschermheilige van Oosterbeek, Sint Bernulphus (bisschop van Utrecht van 1027-1054), reisde in de vroege middeleeuwen ongetwijfeld van Utrecht via Wageningen naar Arnhem. Langs de voet van de Wageningse Berg – of misschien over de Wageningse Berg (waar rond 1000 al kapel stond) – om over de Bokkedijk het zompige gebied van de Renkumse Beek te passeren.
Natte voeten
Op zoek naar de makkelijkste route met zo droog mogelijke voeten. Met die natuurlijke gedachte ging het verder langs de rand van de Renkumse uiterwaarden – de Jufferswaard met daar de overblijfselen van ooit zeer omvangrijke steenfabrieken – om een goede oversteek te vinden over de Heelsumse Beek. Zo kwam en kom je uit bij de plek waar later het ‘kerkje op de heuvel’ zou verrijzen. Omdat in de jaren zestig van de vorige eeuw de A50 dwars door het heidegebied is aangelegd, neigen we thans het spoor bijster te raken. Maar Bernhulphus ging ongetwijfeld om de kerkheuvel heen om weer zoveel mogelijk de overgang van uiterwaard en stuwwal te volgen: de Fonteinallee.
Klingelbeek
Kasteel Doorwerth was er toen nog niet. Via de in het verlengde daarvan liggende Veerweg kwam hij bij de plek waar de Zuiderbeek uitmondde in de uiterwaard. Nu vinden we daar de Oude Kerk van Oosterbeek, waarvan de stichting is toegeschreven aan Bernulphus. Verderop krijgt de weg een wat glooiend karakter, passeert het voormalige station Oosterbeek-Laag aan de lijn Arnhem-Nijmegen, om bij de Slijpbeek de gemeente Renkum te verlaten en op Arnhems grondgebied – het vroegere buurtschap Klingelbeek – te komen.
Geen tol
Later ontwikkelt zich de verbinding tussen Utrecht en Arnhem vanaf Heelsum door het dal van de Heelsumse Beek over Oud-Wolfheze en Papendal meer in noordelijke richting. Voor een belangrijk deel dus op het huidige tracé van de A50 ten noorden van Veentjesbrug. Op kaarten uit 1553 en 1616 staat deze vermeld als ‘den Heerwech oft openen wech’ en ‘Wolfhezer waghen wegh’[1]. Is het toeval dat op deze wijze het grondgebied van de Heerlijkheid Doorwerth, met zijn tolheffing, volledig wordt omzeild? Download PDF routebeschrijving 