Villa Quadenoord
Villa Quadenoord ligt op het landgoed Quadenoord dat in 1872 is gesticht. Ten noorden van de watermolen is later een villa gebouwd in opdracht van Dirk Hendrik Koker (1863-1925). De architecten J. Prins en J.H. Benier, beide afkomstig uit Amsterdam begonnen een bureau in Oosterbeek. Zij ontwierpen een landhuis in expressionistische baksteenarchitectuur, met belangrijke invloeden van de Amsterdamse School. Van de beide architecten is weinig bekend. Benier woonde in Oosterbeek en is regionaal bekend van onder meer zijn ontwerp van woningen voor de bouwmaatschappij Veritas uit 1924 en zijn bijdrage aan het uitbreidingsplan van Renkum uit 1926. Prins was geboren in Amsterdam en hield daar waarschijnlijk ook kantoor. Samen voerden zij het architectenbureau ‘Prins en Benier Architecten’, gevestigd in Oosterbeek/Amsterdam. Als aannemer werd W.H.A. Wijnen ingeschakeld. Van de architecten zijn nog twee panden bekend in de gemeente Renkum: Villa Laura in Renkum aan de Bennekomseweg en een woonhuis aan de Julianaweg in Oosterbeek.
Bloemenserre
Door de ligging op een ruime kavel buiten de stad, noemden de architecten ‘Huize Quadenoord’ ook wel een ‘landhuis’ Door deze vrije ligging konden de architecten ook goed rekening houden met de het zonlicht in de verschillende vertrekken. Zo ontwierpen ze binnen een bloemenserre en bedachten ze dat de veranda en de representatieve woonkamer aan de zuidzijde van het huis moesten komen. Doordat het huis iets hoger lag, hadden de bewoners aan de westzijde een fraai uitzicht over het Renkums Beekdal. De dienstvertrekken, zoals de keuken en bijkeuken lagen aan de noordzijde van het huis. De architectuur is speels en heeft een ‘expressionistische vormgeving’ met gebogen gevellijnen en opvallende erkers.
Kantelen
In 1970 is het huis aangepast en zijn de veranda en open plaats dichtgezet. Later heeft de balustrade van het balkon in de linker zijgevel ‘kantelen’ gekregen: een wand waarbij muurdelen en openingen elkaar afwisselen zoals je ook wel bij kastelen ziet .Verder hebben alle houten vensters en dakkapellen uit de bouwtijd ramen met een roedeverdeling gekregen, dus met meerdere ruitjes in een kozijn. Alleen het venster in het trappenhuis is nog origineel. Daarnaast waren waarschijnlijk de bovenlichten van alle vensters op de begane grond in de voorgevel, linker zijgevel en achtergevel (en het raam in het trappenhuis) gevuld met gekleurd glas-in lood. Enkele vensters konden aan de buitenzijde afgesloten worden met luiken. Op de betreffende kozijnen zijn nog de duimen aanwezig, evenals de daarnaast in de gevel geplaatste wervels of luikklemmen. De hekpalen en garage zijn tegelijkertijd met het huis gebouwd en hebben identieke stijlkenmerken.
De Watermolen
Sinds het voorjaar van 2020 is op Landgoed Quadenoord, in het Renkums Beekdal, hard gewerkt aan het herstel van de historische watermolen. De molen is het laatste tastbare gebouw uit de rijke watermolengeschiedenis van het beekdal. Met steun van velen is de watermolen eindelijk hersteld en voor de toekomst behouden. De watermolen zal regelmatig worden opengesteld voor publiek. In de tweede helft van de 18de eeuw draaiden in het Renkums Beekdal maar liefst negen molens op waterkracht! Het beekdal was van groot industrieel belang voor de ambachtelijke papierindustrie. Langzaam verdween deze industrie uit het beekdal en werd de molen omgebouwd tot korenmolen, die draaide op twee maalkoppels. In 1912 werd er een machinekamer aan de watermolen gebouwd voor aandrijving door een petroleum gestookte machine. Dit was nodig want in die tijd stroomde vaak onvoldoende water door de spreng. Watermolen Quadenoord stopte in 1921 als laatste watermolen in het beekdal. De molen raakte langzaam in verval nadat de naastgelegen boerderij onbewoond raakte en werd afgebroken. De gemeente heeft de watermolen in 1991 op haar monumentenlijst geplaatst, maar toen was het draaiwerk binnen en buiten al helemaal weg. Het dak was inmiddels ook al ingestort. Vanaf die tijd hebben meerdere partijen, waaronder de familie Koker, eigenaar van landgoed Quadenoord, geprobeerd om de molen te redden. Het heeft tot 2019 geduurd voordat het John Smits, rentmeester van Quadenoord en projectleider, lukte om de handen op elkaar te krijgen en fondsen te werven voor het herstel. Bij de restauratie is nagenoeg al het hout uit eigen bos van het landgoed gebruikt. Daarvoor zijn inlandse eiken met een leeftijd tussen de 80 en 120 jaar gebruikt, maar ook naaldbomen en pseudo-acacia’s (robinia’s). Elke houtsoort en maat was nodig voor een ander onderdeel van de molen, net zoals het ‘vroeger’ ging. Lokale aannemers hebben de bomen gekapt en uit het bos gehaald. De vrijwilligersgroep van het landgoed heeft het hout rustig laten drogen. De bedrijven Methorst, Wassingmaat en Munsterman hebben op ambachtelijke wijze – met houtverbindingen – de gebinten en de dakspanten gemaakt. Daarna heeft Coppes Molenmakers het gaande en draaiwerk gemaakt en geplaatst. De maalstenen zijn gemaakt door molensteenmaker Hans Titulaer uit Malden. Leerlingen van de Renkumse houtopleiding ReVaBo en het Gelders Restauratie Centrum zijn betrokken geweest bij onderdelen van de restauratie (deuren, trappen en ladder).
Lattenloods of Stokkenschuur
Een stukje oostelijk van de molen staat op de kruising met de toegangsweg een lattenloods die in gebruik is voor de verwerking, opslag en verkoop van houtproducten. Dit gebouw werd rond 1938 als kleine werkschuur met elektrische houtzagerij gebouwd ten behoeve van de bosbouw op het landgoed. De zaagmachine is nog aanwezig. Van deze schuur bleef geen bouwaanvraag bewaard en ook het Kadaster heeft dit gebouw niet vastgelegd op hulpkaarten. Op luchtfoto’s gemaakt door de RAF in het voorjaar van 1945 lijkt de schuur al aanwezig te zijn. De loods heeft een hoofddraagconstructie die bestaat uit rondhouten gebinten, die aan de buitenzijde rondom afgewerkt is met dunne rondhouten staken. Ook de gevelopeningen zijn op dezelfde wijze vormgegeven. Het dak van de loods is gedekt met oudhollandse dakpannen.
Vroeger stonden er 9 watermolens in het Renkums beekdal. Dit is de laatste die is overgebleven en onlangs gerestaureerd. Lees meer Bekijk een filmpje over de restauratie op YouTube.